برای تقویت نوشتن و رسیدن به محتوا و داستانی پرمایه، انتخابِ کلمه است کلمهبرداری است. یکی از راههای کلمهبرداری مطالعه و خواندن کتاب است. کلمههای معنا دار یا جدیدی که قبلن به آن توجهی نمیکردید یا بهکار نمیبردید را بنویسید. یکی از راههای گسترش کلمه و نوشتن برای نویسنده تداعی آزاد است.
تداعی آزاد
یکی از تمرین نوشتن تداعی آزاد است. تداعی آزاد یعنی از چیزی به یاد چیزی افتادن. حتا اگر ربطی بهم نداشته باشد. مثلن به یک جایی میرویم و یاد یک دوست میافتیم. به این اتفاق تداعی آزاد میگویند.روش نوشتن تداعی آزاد: یک کلمه را انتخاب کنید. کلمهای که برای عموم یک معنا داشته باشد. اسم شهر ،اسم یک دوست یا خانواده مثل کلمه پدر، مادر مثل کلمه یلدا. دور کلمه مورد نظر یک دایره بکشید و یا در مرکز قرار دهید. بدون وقفه به آن کلمه فکر کنید. چه کلمههایی در ذهنتان تداعی میشود. هر کلمه را زیر مجموعه کلمه مرکزی بنویسید. تا جایی که تمایل دارید ادامه دهید. هروقت دیگر کلمهای به ذهنتان نمیآید متوقف کنید. حالا نگاهی به کلمات کنید. اولین ایده یا هر چیزی به ذهنتان رسید بنویسید. مثلن:
پدر:
امنیت/پشتوانه/ستون/ قدرت/پناه/ دورهمی/شادی/مرگ/خاموش/ بیخانه/ سوت و کور/ هرج و مرج/ نقاب/ ازهم پاچیده/ هویت/ خون/ زورگو/ حامی/ همراه/ یتیم/ دلسوز/ عشق/ منسجم/ مدیریت/ غروب/ دلنازک/ هار/ ویران/قلب/شکستن/ له شدن/زیرپا/ ترس/ ابهت/ ستاره/ امید/ تلهپاتی/ بربادرفته/ خاک خورده. کلماتی بیربط و یا مرتبط است.
《 پدر برای من ستون یک خانه است. خانه و پناهگاهی امن. زادگاه شادی و عشق. با پرواز پدر ستون خانهام فرو ریخت. نقش معماری خانه از هم گسیخت. مهربانی تکهتکه شد. هرگاه دلم هوایش را نفس میکشد، ستارهای در قلبم میدرخشد.》
شما باید دایره کلمات را در ذهنتان گسترش دهید. با کلمههای زیادی آشنا شوید. حتا کلمههایی که بکار نمیبرید. میتوانید گنجینهای از کلمات را در جایی جمع آوری کنید. تایپ کنید. در دفتری بنویسید. در نوشتن هر داستان یا متنی این کلمات به یاری شما میآیند. گاهی با دیدن کلمات دلتان میخواهد چیزی بنویسید این تمرین را انجام دهید. تمرینی مفید و جذاب است.
باز به شما میگویم بنویسید.نوشتن زندگی است.
بیش از هرکس خودتان کیف میبرید.
نیما یوشیج
کیمیاگران واقعی کسانی نیستند که فلز را به طلا بدل میکنند، بلکه آنهایی هستند که جهان را در کلمات شکل میدهد.
-ویلیام اچ گاس
بدون کلمه ما انسان نبودیم.
-پل استر
از نامۀ اسماعیل فصیح به همسرش پریچهر:
«… در حقیقت دلم میخواهد تا زندهام همینطور مثل الان به تو بنویسم و بنویسم و وسط نوشتن جملۀ دوستت دارم بمیرم.»
بار سنگین احساساتمان را کلمهها به دوش میکشند و با نوشتن خود را بیان میکنند .
مریم سلیمانی