“به ما راضی نیستم و راضی هستم یاد نمی‌دهند. به ما ناراضی نیستم یاد می‌دهند که معنی آن راضی نیستم است. فرار از این زبان بازاری و موذی و پلید یا جنگیدن با آن اصلاً آسان نیست. اگر تسلیم این زبان باشیم دیگر هیچیم. بنابراین به تو توصیه می‌کنم جغرافیایی را بخواه و آرزو کن که در آن، بی هیچ سعی و قصد قبلی با کلمات شسته و تیز، بتوانی راضی بودن و راضی نبودن را بگویی و بنویسی”
کتاب: شب‌یک شب‌دو/ نویسنده: #بهمن_فرسی
شفافیت در بیان احساسات و افکار، یکی از نشانه‌های بلوغ فکری و عاطفی است که متأسفانه در بسیاری از ما به دلیل تربیت اجتماعی یا نظام آموزشی به‌درستی پرورش نیافته است. دلایل مختلفی پشت این “ناروشن‌گویی” وجود دارد:
1. تربیت غلط و آموزش ناقص: در مدارس و خانه‌ها معمولاً بچه‌ها تشویق نمی‌شوند که احساسات واقعی خود را بدون ترس بیان کنند. بیشتر تمرکز بر مطابقت با انتظارات دیگران است تا خودشناسی و خودبیانگری.
2. ترس از قضاوت: ما یاد گرفته‌ایم که ابراز نظر صریح ممکن است منجر به برداشت‌های منفی، طرد شدن یا تنبیه شود. این ترس به‌ویژه در جوامعی که انتقاد کردن یا متفاوت بودن تابو است، تقویت می‌شود.
3. فرهنگ تعارف و رودربایستی: در فرهنگ‌هایی که تعارف جایگاه مهمی دارد، گاهی اوقات احساس واقعی خود را پشت کلمات پنهان می‌کنیم تا به کسی برنخورد یا رودربایستی را حفظ کنیم.
4. فقدان مهارت در کلام: شاید یکی از مهم‌ترین دلایل، این باشد که مهارت شفاف حرف زدن و دقیق نوشتن را یاد نگرفته‌ایم. بسیاری از ما به جای آنکه یاد بگیریم با کلمات “دقیق”، “مختصر” و “صادقانه” مقصودمان را بیان کنیم، به کلی‌گویی یا حاشیه‌روی عادت کرده‌ایم.
همان‌طور که “بهمن فرسی” اشاره کرده، “جنگیدن با این زبان مبهم و بازاری کار ساده‌ای نیست”، اما ممکن است. اولین گام، آگاهی از همین مشکل است؛ و دومین گام، تمرین برای شفاف و روشن حرف زدن و نوشتن. این شفافیت می‌تواند با خواندن آثار نویسندگانی که در کلامشان صداقت و شفافیت موج می‌زند، تقویت شود و با بازنگری مداوم در نوشته‌هایمان رشد کند.
مریم سلیمانی