بیونگ چول هان (Byung-Chul Han) فیلسوف و نظریه‌پرداز فرهنگی کره‌ای-آلمانی است که در سال ۱۹۵۹ در سئول، کره جنوبی متولد شد. او پس از تحصیل در رشته متالورژی در کره، به آلمان مهاجرت کرد و در دانشگاه‌های فرایبورگ و مونیخ به تحصیل در رشته‌های فلسفه، ادبیات آلمانی و الهیات پرداخت.
هان در حال حاضر استاد فلسفه و مطالعات فرهنگی در دانشگاه هنر برلین است و به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان معاصر در آلمان شناخته می‌شود.
موضوعات اصلی در آثار بیونگ چول هان
جامعه فرسودگی (The Burnout Society):
هان در این اثر به بررسی فشارهای روانی و جسمی ناشی از جامعه نئولیبرال می‌پردازد و معتقد است که تأکید بیش‌ازحد بر بهره‌وری و موفقیت فردی منجر به فرسودگی و خستگی مزمن در افراد می‌شود.
شفافیت (Transparency Society):
او در این کتاب به نقد فرهنگ شفافیت می‌پردازد و بیان می‌کند که شفافیت مطلق می‌تواند به از بین رفتن حریم خصوصی و افزایش نظارت اجتماعی منجر شود.
روان‌سیاست (Psychopolitics):
هان در این اثر به بررسی تأثیر تکنولوژی‌های دیجیتال و نئولیبرالیسم بر روان انسان می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این عوامل می‌توانند ابزارهای جدیدی برای کنترل و قدرت باشند.
سبک و فلسفه
هان به‌خاطر سبک نوشتاری موجز و دقیقش شناخته می‌شود. او در آثارش به نقد جنبه‌های مختلف زندگی مدرن، از جمله مصرف‌گرایی، تکنولوژی و فرهنگ عملکرد می‌پردازد و تأکید می‌کند که این عوامل می‌توانند به از خودبیگانگی و خستگی روانی منجر شوند.
آثار ترجمه‌شده به فارسی
جامعه فرسودگی
جامعه شفافیت
روان‌سیاست
رایحه‌ی زمان
قدرت چیست؟
این کتاب‌ها توسط ناشران مختلفی به فارسی ترجمه و منتشر شده‌اند و می‌توانند منابع مفیدی برای درک بهتر اندیشه‌های هان باشند.
زندگی شخصی
اطلاعات دقیقی درباره جزئیات زندگی شخصی بیونگ چول هان در دسترس نیست، اما گفته می‌شود که او زندگی ساده و دور از هیاهویی را ترجیح می‌دهد و بیشتر وقت خود را به مطالعه و نوشتن اختصاص می‌دهد.
متن زیر یک سخنرانی از بیونگ چول هان، فیلسوف و نظریه‌پرداز مشهور معاصر، است که در مجارستان ایراد شده و به بررسی مفاهیمی مانند طراحی، آزادی، تفکر، کنشگری، و خطرات جهان معاصر می‌پردازد. او در این سخنرانی از ارتباط میان طراحی و آزادی سخن می‌گوید، نقدهایی بر رژیم‌های نئولیبرالیسم و فناوری‌های دیجیتال مطرح می‌کند، و اهمیت تفکر خلاقانه و کنش را برای تغییر و شروع تازه یادآور می‌شود.
* این روزها همه چیز قابل رخ دادن است، اما فقط به‌صورت موقت. ما توانایی خود را برای به پایان رساندن از دست داده‌ایم. در دنیای امروز، امکانات بی‌پایانی برای برقراری ارتباط وجود دارد، اما در عین حال، در جهانی زندگی می‌کنیم که پایان‌بندی‌ها دیگر جذابیت ندارند. ارتباطات بسیاری داریم، اما همچنان احساس می‌کنیم چیزی کم است؛ شاید بتوان گفت که ارتباطات ما سطحی شده‌اند.
در این میان، نقش طراحی و تفکر خلاقانه برجسته می‌شود. طراحی، به‌معنای واقعی کلمه، با فکر کردن آغاز می‌شود. فقط کسانی که فکر می‌کنند، می‌توانند چیزهای تازه بسازند. طراحی، همان‌طور که فیلسوف آلمانی اُتل آیشر در قرن بیستم نشان داد، می‌تواند چیزی بیش از خلق اشیای زیبا باشد؛ او از طریق طراحی‌هایش، پس از جنگ جهانی دوم، در آلمان فضایی دوستانه‌تر و انسانی‌تر ایجاد کرد. آیشر با استفاده از رنگ‌های متنوع و اشکال ساده و گرد، طراحی را به ابزاری برای بازسازی اجتماعی تبدیل کرد.
تفکر درباره طراحی، در نهایت، به تفکر درباره آزادی منجر می‌شود. هانا آرنت، فیلسوف برجسته، می‌گوید: «آزادی یعنی توانایی برای شروعی تازه.» طراحی نیز، همان‌طور که بیونگ چول هان اشاره می‌کند، گشودن جهان به روی شروعی تازه است. اما این آزادی در جهان امروز در خطر است.
فناوری و چالش آزادی
فناوری‌های معاصر، به‌ویژه گوشی‌های هوشمند، که در ابتدا وعده آزادی بیشتر را داده بودند، خود به ابزارهایی برای نظارت، کنترل، و ایجاد عادت‌های فکری تبدیل شده‌اند. آنها نه‌تنها رفتار ما را تحت تأثیر قرار می‌دهند، بلکه تفکر ما را محدود می‌کنند. بیونگ چول هان این ابزارها را «ابژه‌های نیایشی دیجیتال» می‌نامد که به‌جای آزادسازی انسان، او را به بند می‌کشند. در این میان، هوش مصنوعی نیز، با وجود توانایی‌هایش، فاقد آزادی است. چرا که تنها بین گزینه‌های از پیش تعریف‌شده انتخاب می‌کند و از خلق چیزی کاملاً جدید ناتوان است.
تفکر، همان‌طور که بیونگ چول هان تأکید می‌کند، جهان را گشوده نگاه می‌دارد و امکان خلق نظم‌ها و امکاناتی کاملاً متفاوت را فراهم می‌کند. تفکر خلاقانه ناراحت‌کننده است، چرا که ساختارها و سیستم‌های موجود را به چالش می‌کشد. اما این چالش، برای ایجاد تغییر و شروعی تازه ضروری است. آزادی واقعی نیازمند تفکر و کنش است، و کنش به معنای حرکت در مسیری تازه، بدون تسلیم شدن به الگوهای از پیش‌تعیین‌شده.
بیونگ چول هان هشدار می‌دهد که جهان امروز، با وجود آگاهی ما از مشکلات، به‌گونه‌ای طراحی شده که ما را از کنش واقعی باز می‌دارد. ما نظاره‌گر جهان هستیم، اما کمتر عمل می‌کنیم. برای مقابله با این وضعیت، باید جرأت داشته باشیم فکر کنیم، از سیستم‌های موجود عبور کنیم، و چیزی تازه بسازیم.
بیونگ چول هان سه کلمه را برای مواجهه با آینده پیشنهاد می‌کند:
فکر کنید، فکر کنید، و باز هم فکر کنید.
مریم سلیمانی