در روزگار گذشته، خانه‌های حیاط‌دار نه تنها مکان‌هایی برای زندگی بودند، بلکه به نوعی نماد آرامش و ارتباط با طبیعت بودند. حیاط‌هایی که فضایی آزاد داشتند، به هر فردی که در آن‌ها زندگی می‌کرد، این احساس را می‌دادند که در دنیای بزرگی از آزادی و امکانات زندگی می‌کند. اما حالا، در دنیای مدرن و شلوغ امروزی، آپارتمان‌ها جایگزین بسیاری از خانه‌های حیاط‌دار شده‌اند. با این حال، هیچ‌چیز نمی‌تواند آن حس و فضای خاصی که در خانه‌های حیاط‌دار وجود داشت را جایگزین کند.
1. ارتباط با طبیعت و آرامش در فضای باز
در خانه‌های حیاط‌دار، همیشه امکان دسترسی به فضای باز و هوای تازه وجود داشت. حیاط‌ها نه تنها محلی برای بازی کودکان و پرورش گل و گیاهان بودند، بلکه فرصتی برای استراحت در فضایی آرام و طبیعی فراهم می‌کردند. در حالی که آپارتمان‌ها اغلب به فضای مشترک و محدود بین ساکنین وابسته‌اند. حیاط‌ها مکانی اختصاصی برای هر خانواده به شمار می‌رفت که در آن می‌توانستند از طبیعت لذت ببرند و لحظاتی از آرامش را تجربه کنند.
2. آزادی حرکت و حریم خصوصی
یکی از جذابیت‌های اصلی خانه‌های حیاط‌دار این بود که ساکنین می‌توانستند در محیطی خصوصی و آزاد زندگی کنند. در حیاط می‌توانستند با راحتی بیشتری به کارهای روزمره پرداخته، به گلدان‌ها رسیدگی کنند، یا حتی در کنار خانواده‌شان به گفت‌وگو بنشینند. چه جشن‌هایی که در این خانه‌های حیاط‌دار برپا می‌شد. این در حالی است که آپارتمان‌ها، به ویژه در برج‌ها و ساختمان‌های بلند، فضای محدودی برای تحرک دارند و حریم خصوصی افراد تا حد زیادی کاهش می‌یابد. صداها از دیوار‌های نازک آپارتمان‌ها ردوبدل می‌شود. با کوچکترین صدایی ساکنین معترض می‌شوند.
3. فضای بازی و رشد برای کودکان
یکی از بزرگ‌ترین تفاوت‌های خانه‌های حیاط‌دار با آپارتمان‌ها، فضای مناسبی است که برای بازی و رشد کودکان فراهم می‌آورد. در حیاط‌های بزرگ و سرسبز، کودکان می‌توانستند آزادانه بدوند، با دوستان خود بازی کنند و از فضای بیرون لذت ببرند. صمیمیت بین بچه‌ها بیشتر می‌شد. دید و بازدید بیشتر بود. در مقابل، آپارتمان‌ها، به خصوص در شهرهای شلوغ، فضای کافی برای بازی کودکان فراهم نمی‌کنند و این مسئله ممکن است باعث محدودیت در رشد فیزیکی و مشکلات روانی آن‌ها شود.
4. یادگاری‌های نوستالژیک
برای بسیاری از ما، خانه‌های حیاط‌دار یادآور دوران کودکی و لحظات بی‌دغدغه‌ای هستند که در آن‌ها زندگی می‌کردیم. حیاط‌ها، با درختان و گل‌هایشان، فضایی بودند که در آن خانواده‌ها گرد هم می‌آمدند و خاطراتی ماندگار می‌ساختند. آپارتمان‌ها هرچند راحت و مدرن باشند، هیچ‌گاه نمی‌توانند همان احساس تعلق به محیط و تاریخچه‌ای که در خانه‌های حیاط‌دار وجود داشت را به انسان منتقل کنند. هنوز بعد از گذشت سالها،من یاد خاطرات خانه قدیمی پدری می‌افتم. گاهی خواب‌هایم در آن خانه حیاط‌دار نقش می‌گیرد.
در نهایت، شاید زندگی در آپارتمان‌ها برای برخی افراد به دلیل راحتی و امکانات بیشتر جذاب باشد، اما هیچ چیزی نمی‌تواند جای آن حس آرامش و آزادی که در خانه‌های حیاط‌دار وجود داشت را بگیرد. خانه‌هایی که در آن‌ها می‌توانستیم به آسمان نگاه کنیم، درختان را تماشا کنیم و در فضای باز با خانواده و دوستان خود لحظات خوشی را سپری کنیم.
( پدرم همیشه می‌گفت: بابا جان آدم تو آپارتمان مالک هیچی نیست. همیشه مستاجری حس نمیکنی صاحب‌ِ خونه هستی.)
مریم سلیمانی